Trong bài viết dưới đây, Huanluyenantoanlaodong sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin liên quan đến Khối Lượng Các Hành Tinh Trong Hệ Mặt Trời. Mời bạn đọc cùng theo dõi!
Hệ Mặt Trời là gì? Khối Lượng Các Hành Tinh Trong Hệ Mặt Trời
Hệ Mặt Trời là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh. Hệ Mặt Trời được hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ cách đây gần 4,6 tỷ năm. Đa phần các thiên thể quay quanh Mặt Trời, và phần lớn khối lượng của hệ Mặt Trời nằm ở Mặt Trời (99,86%), và phần lớn khối lượng còn lại nằm ở Sao Mộc. Có tám hành tinh quay quanh Mặt Trời.
Các hành tinh có quỹ đạo gần tròn và mặt phẳng quỹ đạo gần trùng khít với nhau gọi là mặt phẳng hoàng đạo. 4 hành tinh nhỏ vòng trong gồm: Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa – người ta cũng còn gọi chúng là các hành tinh đất đá do chúng có thành phần chủ yếu từ đá và kim loại. 4 hành tinh khí khổng lồ vòng ngoài có khối lượng lớn hơn rất nhiều so với 4 hành tinh vòng trong.
Hai hành tinh lớn nhất, Sao Mộc và Sao Thổ có thành phần chủ yếu từ heli và hydro; và hai hành tinh nằm ngoài cùng, Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương có thành phần chính từ băng, như nước, amonia và methan, và đôi khi người ta lại phân loại chúng thành các hành tinh băng khổng lồ. Có 6 hành tinh và 3 hành tinh lùn có các vệ tinh tự nhiên quay quanh.
Các vệ tinh này được gọi là “Mặt Trăng” theo tên gọi của Mặt Trăng của Trái Đất. Mỗi hành tinh vòng ngoài còn có các vành đai hành tinh chứa bụi, hạt và vật thể nhỏ quay xung quanh. Hệ Mặt Trời cũng chứa 2 vùng tập trung các thiên thể nhỏ hơn.
Vành đai tiểu hành tinh nằm giữa Sao Hỏa và Sao Mộc, có thành phần tương tự như các hành tinh đá với đa phần là đá và kim loại. Bên ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương là các vật thể ngoài Sao Hải Vương có thành phần chủ yếu từ băng như nước, amonia, methan.
Giữa 2 vùng này, có 5 thiên thể điển hình về kích cỡ, Ceres, Pluto, Haumea, Makemake và Eris, được coi là đủ lớn đủ để có dạng hình cầu dưới ảnh hưởng của chính lực hấp dẫn của chúng, và được các nhà thiên văn phân loại thành hành tinh lùn.
Khối lượng Mặt Trời và các hành tinh
| Thiên thể | Khối lượng (kg) | Tỷ số so với Mặt Trời |
| Mặt Trời | 1,989 × 10^30 | 1 |
| Sao Thủy | 3,285 × 10^23 | 1,65 × 10^-7 |
| Sao Kim | 4,867 × 10^24 | 2,45 × 10^-6 |
| Trái Đất | 5,972 × 10^24 | 3,00 × 10^-6 |
| Sao Hỏa | 6,417 × 10^23 | 3,23 × 10^-7 |
| Sao Mộc | 1,898 × 10^27 | 9,54 × 10^-4 |
| Sao Thổ | 5,683 × 10^26 | 2,86 × 10^-4 |
| Sao Thiên Vương | 8,681 × 10^25 | 4,37 × 10^-5 |
| Sao Hải Vương | 1,024 × 10^26 | 5,15 × 10^-5 |
| Ceres | 9,383 × 10^20 | 4,71 × 10^-10 |
| Pluto | 1,309 × 10^22 | 6,58 × 10^-9 |
| Haumea | (4–5) × 10^21 | (2–3) × 10^-9 |
| Makemake | (2–3) × 10^21 | (1–2) × 10^-9 |
| Eris | (1.7 ±0.3) × 10^22 | (8.5 ±1.5) × 10^-9 |
Các yếu tố liên quan đến khối lượng các hành tinh
Khối lượng của các hành tinh có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau của chúng, như kích thước, mật độ, thành phần hóa học và cấu trúc bên trong. Khối lượng cũng là một yếu tố quan trọng trong việc xác định các đặc tính vật lý và động lực học của các hành tinh. Dưới đây là một số ví dụ:
- Kích thước:
Khối lượng của một hành tinh có thể được tính bằng công thức:
M=4/3πR3 ρ
trong đó M là khối lượng, R là bán kính và ρ là mật độ trung bình của hành tinh. Từ công thức này có thể thấy rằng khối lượng của một hành tinh tỉ lệ thuận với bình phương bán kính và tỉ lệ thuận với mật độ.
Do đó, các hành tinh có bán kính lớn và mật độ cao sẽ có khối lượng lớn hơn so với các hành tinh có bán kính nhỏ và mật độ thấp. Ví dụ: Sao Thổ có bán kính gần bằng Sao Thiên Vương nhưng có khối lượng gấp hai lần do có mật độ cao hơn.
- Mật độ:
Mật độ của một hành tinh là tỷ số giữa khối lượng và thể tích của nó. Mật độ phản ánh thành phần hóa học và cấu trúc bên trong của một hành tinh.
Các hành tinh có thành phần chủ yếu từ kim loại sẽ có mật độ cao hơn so với các hành tinh có thành phần chủ yếu từ khí hay băng. Các hành tinh có cấu trúc bên trong phân tầng sẽ có mật độ cao hơn so với các hành tinh không phân tầng do sự nén của áp suất trọng trường.
Ví dụ: Trái Đất có mật độ cao nhất trong các hành tinh do có thành phần chủ yếu từ sắt và niken và có cấu trúc bên trong gồm lõi, vỏ và manto.
- Thành phần hóa học:
Thành phần hóa học của một hành tinh là tỷ lệ phần trăm các nguyên tố khác nhau trong khối lượng của nó. Thành phần hóa học có thể được xác định bằng các phương pháp quan sát như phổ học, đo đạc từ xa hay thăm dò trực tiếp.
Thành phần hóa học ảnh hưởng đến khối lượng của một hành tinh qua mật độ và cấu trúc bên trong của nó. Ví dụ: Các hành tinh khí khổng lồ có thành phần chủ yếu từ heli và hydro, hai nguyên tố nhẹ nhất, nên có mật độ thấp và không có cấu trúc rõ ràng.
- Cấu trúc bên trong:
Cấu trúc bên trong của một hành tinh là sự sắp xếp các lớp vật chất khác nhau theo chiều sâu từ bề mặt đến tâm. Cấu trúc bên trong có thể được nghiên cứu bằng các phương pháp như địa chấn, địa từ hay thăm dò trực tiếp. Cấu trúc bên trong ảnh hưởng đến khối lượng của một hành tinh qua mật độ và quỹ đạo của nó.
Ví dụ: Trái Đất có cấu trúc bên trong gồm ba lớp chính là lõi, vỏ và manto. Lõi là lớp nằm ở tâm, có thành phần chủ yếu từ sắt và niken, có mật độ cao nhất và chiếm khoảng 32% khối lượng Trái Đất. Vỏ là lớp ngoài cùng, có thành phần chủ yếu từ silicat, có mật độ thấp nhất và chiếm khoảng 0,5% khối lượng Trái Đất.
Manto là lớp nằm giữa lõi và vỏ, có thành phần chủ yếu từ silicat và magie, có mật độ trung bình và chiếm khoảng 68% khối lượng Trái Đất.
Khối lượng của các hành tinh trong hệ Mặt Trời là một thông số quan trọng để hiểu về nguồn gốc, cấu tạo và đặc tính của chúng. Khối lượng của các hành tinh có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau như kích thước, mật độ, thành phần hóa học và cấu trúc bên trong. Bằng cách nghiên cứu về khối lượng của các hành tinh, chúng ta có thể khám phá ra nhiều điều thú vị và bổ ích về thế giới vũ trụ xung quanh chúng ta.
Huanluyenantoanlaodong hi vọng bài viết này hữu ích với bạn!
